همه چیز درباره هوش مصنوعی لاما

با این هوش مصنوعی، رقابت در دنیای چت‌بات‌ها به نقطه‌جوش رسید. با ظهور ChatGPT، بسیاری تصور می‌کردند که این مدل زبانی، استاندارد جدیدی را در این حوزه تعریف خواهد کرد. اما متا، با معرفی لاما ۲، به این رقابت هیجان‌انگیز جان تازه‌ای بخشید. هوش مصنوعی لاما یک مدل زبانی قدرتمند است. این چت‌بات با قابلیت‌های پیشرفته خود، توانست مرزهای هوش مصنوعی را جابه‌جا کند. این مدل، با توانایی تولید متن‌های خلاقانه، پاسخگویی به سؤالات پیچیده و ترجمه زبان‌ها، رقیبی سرسخت برای ChatGPT محسوب می‌شود.

اما چه قابلیتی لاما را تا این حد خاص کرده‌است؟ در این مقاله، به بررسی دقیق تفاوت‌های هوش مصنوعی لاما و ChatGPT، مزایای هر یک و تأثیر آن‌ها بر آینده هوش مصنوعی خواهیم پرداخت. همچنین، به این پرسش مهم پاسخ خواهیم داد که کدام یک از این مدل‌ها می‌تواند برنده نهایی این رقابت باشد. پس در مقاله همه چیز درباره هوش مصنوعی لاما با ما همراه باشید.

هوش مصنوعی لاما چگونه متولد شد؟

لاما (LLaMA) یک مدل زبانی بزرگ است که توسط شرکت متا (Meta)، شرکت مادر فیسبوک، توسعه پیدا کرد. LLaMA مخفف عبارت Large Language Model Meta AI است. این عبارت در فارسی به معنای "مدل زبانی بزرگ متا ای‌آی" ترجمه می‌شود. مدل زبانی بزرگ به مدل‌های هوش مصنوعی گفته می‌شود که روی حجم عظیمی از متن‌ها آموزش دیدند. آن‌ها قادر به تولید متن، ترجمه زبان‌ها، نوشتن انواع مختلف محتوای خلاقانه و پاسخ دادن به سؤالات شما به روشی اطلاعاتی هستند. تیم بزرگی از مهندسان هوش مصنوعی و دانشمندان کامپیوتر در متا، با استفاده از منابع گسترده محاسباتی و داده‌های عظیم، این مدل را آموزش دادند. هدف اصلی از توسعه لاما، پیشبرد تحقیقات در حوزه هوش مصنوعی و ایجاد یک مدل زبانی قدرتمند و انعطاف‌پذیر بود. متا با انتشار لاما به صورت منبع باز، قصد داشت تا جامعه علمی و پژوهشی را در توسعه و بهبود مدل‌های زبانی بزرگ مشارکت دهد.

شکل 1. چگونگی ایجاد هوش مصصنوعی لاما
 

اما چرا این هوش مصنوعی به این نام برگزیده شد؟انتخاب نام "لاما" برای این مدل زبانی، ممکن است به دلایل مختلفی باشد. یکی از احتمالات، اشاره به حیوان لاما است که به دلیل هوش و توانایی یادگیری شناخته می‌شود. این انتخاب ممکن است به عنوان نمادی از هوش و توانایی یادگیری مدل زبانی لاما باشد. همچنین، نام کوتاه و ساده لاما، به راحتی به خاطر سپرده می‌شود و برای استفاده در گفتگوهای روزمره مناسب است. نکته دیگر این‌که درحالی‌که هدف اصلی از توسعه لاما پیشبرد تحقیقات بود؛ اما این مدل، پتانسیل‌های زیادی برای کاربردهای تجاری نیز دارد. برای مثال، لاما می‌تواند در ساخت چت‌بات‌های هوشمند، دستیارهای مجازی، و سیستم‌های ترجمه ماشینی مورد استفاده قرار گیرد.

آیا لاما نسخه‌های متنوعی دارد؟

در پاسخ باید گفت: بله این هوش مصنوعی نوظهور در سه نسخه عرضه شد. که هر کدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوتی دارند. در ادامه به برخی از نسخه‌های مهم لاما و ویژگی‌های آن‌ها اشاره می‌کنیم.

لاما ۱:  اولین نسخه از مدل لاما نوع ۱ آن بود که توسط متا در فوریه ۲۰۲۳ منتشر شد. این مدل در اندازه‌های مختلف ۷،۱۳، ۳۳،۶۵ میلیارد پارامتری آموزش داده شد. یکی از ویژگی‌های برجسته لاما 1، عملکرد بسیار خوب آن نسبت به نسخه‌های اولیه چت‌بات‌های دیگر بود. ازاین‌رو مهندسان شرکت متا تصمیم گرفتند هوش مصنوعی لاما را توسعه دهند.

لاما ۲: نسخه دوم لاما در ژوئیه ۲۰۲۳ منتشر شد. این نسخه در مقایسه با نسخه قبلی، بهبودهای قابل‌توجهی درزمینه کیفیت متن تولید شده، توانایی درک دستورالعمل‌های پیچیده و همچنین قابلیت‌های گفتگو داشت. لاما ۲ همچنین در اندازه‌های مختلفی ارائه شد و نسخه‌های تجاری آن نیز در دسترس قرار گرفت.

نسخه لاما ۳: جدیدترین نسخه لاما همین نسخه است که در آوریل ۲۰۲۴ منتشر شد. لاما ۳ در دو اندازه ۸ و ۷۰ میلیارد پارامتری ارائه شد. این مدل بر روی مجموعه داده بسیار بزرگتری آموزش دید و توانایی تولید متن‌های خلاقانه‌تر و طولانی‌تر را دارد. همچنین، لاما ۳ در انجام وظایف پیچیده‌تر مانند نوشتن کد و ترجمه زبان‌ها عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد.

شکل 2. معرفی نسخه‌های مختلف لاما

نکته قابل‌توجه اینکه  هر نسخه از لاما با تعداد پارامترهای متفاوتی آموزش دیده‌است. مدل‌های بزرگ‌تر، معمولاً توانایی تولید متن‌های پیچیده‌تر و طولانی‌تر را دارند. هر نسخه از لاما بر روی مجموعه داده‌های متفاوتی آموزش دیده‌است. این مجموعه داده‌ها می‌توانند شامل متن‌های مختلفی از جمله کتاب‌ها، مقالات، کدهای برنامه‌نویسی و ... باشند. هرکدام از این نسخه‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. برای مثال نسخه دوم توانایی بهتری در درک دستورالعمل‌های پیچیده دارد. حال آن‌که نوع سوم متن‌های خلاقانه‌تری تولید می‌کند. با وجود اینکه دسترسی این هوش مصنوعی برای عموم ازاد نیست اما به زودی خبرهای خوبی در این‌باره به گوش خواهدرسید.

ویژگی‌ها و کاربردهای لاما

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، لاما (LLaMA) یک مدل زبانی بزرگ است که قابلیت‌های متنوعی دارد. در ادامه، هر یک از کاربردهای ذکرشده را به‌طور مفصل‌تر بررسی می‌کنیم.

تولید محتوا: لاما می‌تواند به‌عنوان یک همکار نویسنده عمل کند. شما می‌توانید با توجه به موضوع ارائه‌شده ، محتوایی منسجم و کامل تحویل بگیرید. از دیگر کاربردهای هوش مصنوعی لاما ترجمه متون است. البته دقت ترجمه لاما به عوامل مختلفی همچون پیچیدگی متن و میزان داده‌ها نیز بستگی دارد.لاما قادر به خواندن متن‌های طولانی و ارایه خلاصه‌ای مختصر و مفید است. این ویژگی برای افرادی که زمان کمی برای خواندن متن‌های طولانی دارند بسیار کاربردی است. ازآنجایی‌که این چت‌بات بسیار خلاق است؛ در عرصه‌های  بازاریابی و نوآوری‌های جدید حرف برای گفتن دارد.

دنیای برنامه‌نویسی با Llama: تولید کدهای برنامه‌نویسی در زبان‌های مختلف مانند پایتون، جاوا اسکریپت و سی پلاس پلاس با این هوش مصنوعی امکان‌پذیر است. این ویژگی برای توسعه‌دهندگانی که می‌خواهند کدهای اولیه را سریع‌تر بنویسند بسیار مفید است.

تعاملی سازنده: از دیگر کاربردهای لاما، عمل کردن به‌عنوان هسته اصلی یک چت‌بات در وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و سایر پلتفرم‌ها است. به این صورت که به سؤالات کاربران و مشکلات آنان پاسخ می‌دهد. علاوه بر این‌ها لاما همچون دستیاری مجازی قادر به یادآوری کارهای روزمره نیز هست. لاما دارای یک سیستم توصیه گر است. این سیستم با تحلیل داده‌های ورودی، پیشنهادات متنوعی را در زمینه‌های گوناگون ارائه می‌دهد.

آموزش ماشینی: از لاما می‌توان برای آموزش مدل‌های دیگر هوش مصنوعی استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، می‌توان از لاما برای ایجاد مدل‌های تشخیص گفتار یا مدل‌های تولید تصویر استفاده کرد. این چت‌بات هوشمند احساسات موجود در داده‌های ورودی را تجزیه‌وتحلیل کرده و به کاربران در زمینه‌های گوناگون کمک می‌کند.
 

چرا رقابت میان Llama و Chat GPT بسیار داغ است؟

لاما (LLaMA) و چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) هر دو مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) هستند. آن‌ها توانایی تولید متن، ترجمه زبان‌ها، نوشتن انواع مختلف محتوا و پاسخ دادن به سؤالات شما به روشی اطلاعاتی را دارند. بااین‌حال، چندین عامل باعث شد که این دو مدل رقبای یکدیگر باشند. البته باید گفت هدف هردو مدل، درک زبان طبیعی و بنیان هردو بر اساس معماری ترانسفورمر است. در ادامه در جدول زیر به مقایسه این دو چت بات پرداختیم.

شکل 3. مقایسه چت جی پی تی و لاما
 

کلام آخر

در این مقاله به بررسی توانایی‌ها و پتانسیل‌های هوش مصنوعی لاما پرداختیم. هوش مصنوعی لاما، باقابلیت‌های چشمگیر خود در تولید متن، ترجمه و پاسخ به سؤالات، به‌عنوان غول جدید دنیای هوش مصنوعی معرفی شد. منبع باز بودن این مدل، آن را به ابزاری قدرتمند برای محققان و توسعه‌دهندگان تبدیل کرده و امکان ایجاد نوآوری‌های بسیاری را فراهم می‌کند؛ اما این تنها بخشی از داستان لاما است. لاما با همه قابلیت‌هایش، هنوز هم در ابتدای راه است. به نظر شما لاما برای تصاحب جایگاه مدل‌های تجاری مانند چت جی پی تی، جمنای یا کوپایلت باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ پیشاپیش ممنون همراهی شما در قسمت کامنت‌ها هستیم.