در توسعه نرمافزار، یکی از اشتباهات رایج، نگهداری پیکربندیها در کد منبع است. اطلاعاتی مانند نام کاربری پایگاه داده، رمز عبور و URL سرویسها نباید در کد ذخیره شوند. فاکتور سوم از ۱۲ فاکتور اپلیکیشن بر اهمیت جداسازی پیکربندی از کد تأکید میکند. این جداسازی باعث افزایش امنیت، انعطافپذیری و قابلیت حمل اپلیکیشن میشود.
- اطلاعات دسترسی به پایگاه داده
- URL سرویسهای خارجی
- کلیدهای API و رمزهای عبور
- تنظیمات مربوط به محیط توسعه، تست و تولید
این اطلاعات میتوانند بسته به محیط متفاوت باشند و بنابراین نباید در کد سختکد (hard-coded) شوند.
امنیت پایین: رمز عبورها و اطلاعات حساس در مخزن کد ذخیره میشوند.
دشواری در تغییر محیط: هر بار که میخواهید اپلیکیشن را به محیط جدید منتقل کنید، باید کد را تغییر دهید.
پیچیدگی در توسعه و استقرار مداوم: با تغییر پیکربندی، ریسک خطا افزایش مییابد.
با جداسازی پیکربندی، اپلیکیشن در محیطهای مختلف بدون تغییر کد قابل اجراست.
مزایای این روش:
امنیت بیشتر: اطلاعات حساس در کد ذخیره نمیشوند.
قابلیت حمل بالا: اپلیکیشن میتواند در هر محیطی اجرا شود، فقط کافی است متغیرهای محیطی تنظیم شوند.
هماهنگی با استقرار مداوم: تغییرات پیکربندی بدون توقف سرویس قابل اعمال است.
- کدبیس (Factor 1): بدون کدبیس واحد، جداسازی پیکربندی از کد امکانپذیر نیست.
- وابستگیها (Factor 2): مدیریت وابستگیها با پیکربندی مناسب سادهتر میشود.
- ساخت و انتشار (Factor 5): مراحل Build و Release باید بدون تغییر کد با پیکربندی محیط سازگار باشند.
عدم سختکد کردن مقادیر حساس: نام کاربری، رمز عبور، کلیدهای API و URLها نباید در کد ذخیره شوند.
پیکربندی نمونه: فایلهای نمونه مانند .env.example بسازید تا توسعهدهندگان بدانند چه متغیرهایی نیاز است.
تست پیکربندی در محیطهای مختلف: قبل از انتشار، مطمئن شوید پیکربندی در توسعه، تست و تولید به درستی کار میکند.
مستندسازی: هر متغیر محیطی و کاربرد آن باید مستند باشد تا توسعهدهندگان جدید بتوانند به سرعت اپلیکیشن را راهاندازی کنند.
نمونه واقعی
فرض کنید اپلیکیشنی برای ارسال ایمیل توسعه دادهاید. اگر نام کاربری و رمز عبور سرویس ایمیل در کد ذخیره شود، انتقال اپلیکیشن به محیط تولید میتواند باعث افشای اطلاعات شود. با استفاده از متغیرهای محیطی، تنها کافی است مقادیر مربوطه در سرور تولید تنظیم شوند و کد بدون تغییر قابل اجراست.
اطلاعات حساس امن میمانند
اپلیکیشن در محیطهای مختلف بدون تغییر کد قابل اجراست
استقرار مداوم و توسعه تیمی سادهتر میشود
رعایت این فاکتور یکی از پیشنیازهای مهم برای اجرای موفقیتآمیز سایر فاکتورهای ۱۲ فاکتور اپلیکیشن است و پایهای برای ساخت نرمافزارهای مدرن، امن و قابل حمل محسوب میشود.
تعریف پیکربندی
پیکربندی شامل تمامی دادههایی است که محیط اجرای اپلیکیشن را مشخص میکنند و بدون تغییر کد میتوان آنها را تغییر داد. نمونهها:- اطلاعات دسترسی به پایگاه داده
- URL سرویسهای خارجی
- کلیدهای API و رمزهای عبور
- تنظیمات مربوط به محیط توسعه، تست و تولید
این اطلاعات میتوانند بسته به محیط متفاوت باشند و بنابراین نباید در کد سختکد (hard-coded) شوند.
اهمیت جداسازی پیکربندی از کد
اگر پیکربندیها در کد قرار داشته باشند، مشکلات زیر ایجاد میشود:امنیت پایین: رمز عبورها و اطلاعات حساس در مخزن کد ذخیره میشوند.
دشواری در تغییر محیط: هر بار که میخواهید اپلیکیشن را به محیط جدید منتقل کنید، باید کد را تغییر دهید.
پیچیدگی در توسعه و استقرار مداوم: با تغییر پیکربندی، ریسک خطا افزایش مییابد.
با جداسازی پیکربندی، اپلیکیشن در محیطهای مختلف بدون تغییر کد قابل اجراست.
استفاده از متغیرهای محیطی (Environment Variables)
بهترین روش برای مدیریت پیکربندی، استفاده از متغیرهای محیطی است. این متغیرها در سیستم عامل یا کانتینرها تعریف میشوند و اپلیکیشن آنها را هنگام اجرا میخواند.مزایای این روش:
امنیت بیشتر: اطلاعات حساس در کد ذخیره نمیشوند.
قابلیت حمل بالا: اپلیکیشن میتواند در هر محیطی اجرا شود، فقط کافی است متغیرهای محیطی تنظیم شوند.
هماهنگی با استقرار مداوم: تغییرات پیکربندی بدون توقف سرویس قابل اعمال است.
ارتباط با سایر فاکتورها
رعایت فاکتور پیکربندی، پایهای برای اجرای صحیح سایر فاکتورهاست:- کدبیس (Factor 1): بدون کدبیس واحد، جداسازی پیکربندی از کد امکانپذیر نیست.
- وابستگیها (Factor 2): مدیریت وابستگیها با پیکربندی مناسب سادهتر میشود.
- ساخت و انتشار (Factor 5): مراحل Build و Release باید بدون تغییر کد با پیکربندی محیط سازگار باشند.
توصیههای عملی برای مدیریت پیکربندی
استفاده از متغیرهای محیطی: به جای ذخیره مقادیر در فایلهای کد، از Environment Variables استفاده کنید.عدم سختکد کردن مقادیر حساس: نام کاربری، رمز عبور، کلیدهای API و URLها نباید در کد ذخیره شوند.
پیکربندی نمونه: فایلهای نمونه مانند .env.example بسازید تا توسعهدهندگان بدانند چه متغیرهایی نیاز است.
تست پیکربندی در محیطهای مختلف: قبل از انتشار، مطمئن شوید پیکربندی در توسعه، تست و تولید به درستی کار میکند.
مستندسازی: هر متغیر محیطی و کاربرد آن باید مستند باشد تا توسعهدهندگان جدید بتوانند به سرعت اپلیکیشن را راهاندازی کنند.
نمونه واقعی
فرض کنید اپلیکیشنی برای ارسال ایمیل توسعه دادهاید. اگر نام کاربری و رمز عبور سرویس ایمیل در کد ذخیره شود، انتقال اپلیکیشن به محیط تولید میتواند باعث افشای اطلاعات شود. با استفاده از متغیرهای محیطی، تنها کافی است مقادیر مربوطه در سرور تولید تنظیم شوند و کد بدون تغییر قابل اجراست.
نتیجهگیری
فاکتور پیکربندی، امنیت و انعطافپذیری اپلیکیشن را تضمین میکند. با جداسازی پیکربندی از کد:اطلاعات حساس امن میمانند
اپلیکیشن در محیطهای مختلف بدون تغییر کد قابل اجراست
استقرار مداوم و توسعه تیمی سادهتر میشود
رعایت این فاکتور یکی از پیشنیازهای مهم برای اجرای موفقیتآمیز سایر فاکتورهای ۱۲ فاکتور اپلیکیشن است و پایهای برای ساخت نرمافزارهای مدرن، امن و قابل حمل محسوب میشود.
ورود و ثبت نام برای ارسال نظر وارد شوید